نماینده ولیفقیه در استان قزوین در جلسه تفسیر قرآن کریم به بیان اهمیت معیت با قرآن، انبیاء (ع) و ائمه اطهار (ع) پرداخت.
آیتالله عبدالکریم عابدینی در جلسه سیویکم تفسیر قرآن کریم (1 مرداد ماه 1402) در ادامه تفسیر سوره مزمل اظهار کرد: خداوند در آیه 20 سوره مزمل میفرماید «إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ».
یعنی (در حقيقت پروردگارت مىداند كه تو و گروهى از كسانى كه با تواند نزديك به دو سوم از شب يا نصف آن يا يك سوم آن را به نماز برمىخيزيد و خداست كه شب و روز را اندازهگيرى مىكند، او مىداند كه شما هرگز حساب آن را نداريد پس بر شما ببخشود اینک هر چه از قرآن ميسر مىشود بخوانيد خدا مىداند كه به زودى در ميانتان بيمارانى خواهند بود و عدهاى ديگر در زمين سفر مىكنند و در پى روزى خدا هستند و گروهى ديگر در راه خدا پيكار مىنمايند پس هر چه از قرآن ميسر شد تلاوت كنيد و نماز را برپا داريد و زكات را بپردازيد و وام نيكو به خدا دهيد و هر كار خوبى براى خويش از پيش فرستيد آن را نزد خدا بهتر و با پاداشى بيشتر باز خواهيد يافت و از خدا طلب آمرزش كنيد كه خدا آمرزنده مهربان است).
در جلسات پیشین عرض شد مؤمنین چون نمیدانستند نیمی از شب یا ثلث شب چقدر است، به همین خاطر آنقدر بر خود سخت میگرفتند و عبادت میکردند که پاهایشان متورم میشد، خدا این سختگیری را از آنها برداشت و گفت هر اندازه برایتان میسر است عبادت شبانه در قالب قرآن، نماز و دعا به جا بیاورید.
این سختی به این دلیل برداشته شد که خدا فرمود من میدانم برخی از شما بیمار میشوید، برخی از شما برای کسب و کار به سفر میروید و یا برخی از شما رزمنده جبهههای جنگ میشوید، به همین دلیل خسته میشوید و این امکان را ندارید که شبها بیدار باشید و ساعتهای متمادی عبادت کنید، در این مواقع هر اندازه برایتان مقدور بود به عبادت خدا بپردازید.
خداوند به والدین هم میگوید نسبت به کودکانتان همین گونه باشید، یعنی صفر و صدی نگاه نکنید، این گونه نباشد که بگویید یا هیچ عبادت نکن، یا اگر میخواهی عبادت کنی باید تمام مستحبات را هم به جا بیاوری، نباید کودکان و نوجوانان را به تکالیف مشقتبار وادار کرد.
حضرت ابراهیم (ع) نیز زمانی که میخواست فرزندش را قربانی کند به او گفت من چنین خوابی را دیدهام اما تکلیف من فقط متعلق به من نیست، تو هم یک طرف این ماجرا هستی، نظر تو چیست؟ حتماً اگر حضرت اسماعیل (ع) میگفت من آمادگی این کار را ندارم، حضرت ابراهیم (ع) به خدا میگفت آن قسمتی که مربوط به من میشد عزمم جزم بود و آماده شدم اما فرزندم آماده نیست، او باید با میل و رغبت به قربانگاه بیاید تا این تکلیف الهی به انجام برسد و هر دو به مقام تسلیم برسیم.
بنابراین تا زمانی که آمادگیهای لازم وجود نداشته باشد، خداوند هر اندازه که مقدور باشد را میپذیرد، وقتی حضرت ابراهیم (ع) ماجرای خواب خود را با حضرت اسماعیل (ع) در میان گذاشت، آن حضرت عرضه داشتند بله حتماً آمادگی دارم و تسلیم امر خدا هستم.
در آیه 20 سوره مزمل فرموده هر چه از این دنیا برای خود توشه جمعآوری کنید و برای آخرت بفرستید، این نزد خدا گم نمیشود، خداوند در آیه 103 و 104 سوره کهف میفرماید «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا، الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا»، یعنی (بگو آيا شما را از زيانكارترين مردم آگاه گردانم، آنان كسانىاند كه كوشششان در زندگى دنيا به هدر رفته و خود مىپندارند كه كار خوب انجام مىدهند).
دار و ندار این آدمها در دنیا گم میشود، چون برای دنیا کار کردهاند، خداوند در آیه 96 سوره نحل میفرماید «مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ»، یعنی (آنچه پيش شماست تمام مىشود و آنچه پيش خداست پايدار است و قطعاً كسانى را كه شكيبايى كردند به بهتر از آنچه عمل میکردند پاداش خواهيم داد).
آن کسی که میخواهد در آخرت اعمالش را نزد خدا ببیند باید بهدنبال حسنه و اعمال صالحه باشد، خداوند در آیه 201 سوره بقره میفرماید «وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»، یعنی (برخى از آنان مىگويند پروردگارا در اين دنيا به ما نيكى و در آخرت نیز نيكى عطا كن و ما را از عذاب آتش دور نگه دار).
در قیامت هر کاری که برای دنیا انجام دادهایم گم میشود اما هر چیزی که برای خدا از پیش فرستادهایم گم نمیشود و از نظر اجر هم بسیار عظمت دارد.
در آیه 20 سوره مزمل کلمه «مَعَكَ» آمده است، در علم کلام و تفسیر معیت یک بحث خیلی جدی است، روایات فراوانی در این زمینه داریم، آیات بسیاری راجع به معیت در قرآن آمده است، هم معیت مثبت و هم معیت منفی داریم، معیت منفی مثل منافقین با هم هستند، یا مثل منافقین با کفار هستند، یا مثل کفار با هم هستند، مثل پیمان ورشو یا پیمان ناتو، یعنی کشورهایی با هم متحد میشوند برای اینکه یک هدفی را پیش ببرند.
معیت مثبت کنار هم بودن مؤمنین است، این بسیار مهم است، خداوند راجع به آنهایی که با پیامبر (ص) هستند میفرماید «وَالَّذينَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَى الكُفّارِ رُحَماءُ بَينَهُم»، بنابراین خدا به معیت اهمیت میدهد.
خداوند در آیه 119 سوره توبه میفرماید «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ»، یعنی (ای کسانی که ایمان آوردهاید! از خدا پروا کنید و با صادقان باشید صادقانی که کاملترینشان پیامبران و اهل بیت رسول بزرگوار اسلام هستند)، خدا در این آیه میفرماید شما حتماً باید به یکجا متصل باشید، باید با صادقین باشید، صادقین اعم از امیرالمؤمنین (ع)، حضرت زهرا (س)، ائمه (ع) و انبیاء هستند، خداوند میفرماید اگر با اینها همراه نیستید همه چیزتان بیفایده است.
خدا در این آیه دستور میدهد باید اتصالتان با صادقین مشخص باشد، همچنین در آیه 257 سوره بقره میفرماید «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ»، یعنی (خداوند سرور كسانى است كه ايمان آوردهاند آنان را از تاريكيها به سوى روشنايى به در مىبرد ولى كسانى كه كفر ورزيدهاند سرورانشان (همان عصيانگران) طاغوتند كه آنان را از روشنايى به سوى تاريكيها به در مىبرند آنان اهل آتشند كه خود در آن جاودانند).
این آیات سامانههای مهندسی شده خدایی هستند و معیت را برای ما مشخص میکنند، خداوند در رابطه با منافقین میفرماید اینها درست است که به هم میچسبند اما معیتشان دروغ است، روحی که اینها را به هم وصل کند و معیت اتفاق بیفتد وجود ندارد، اگر هست دروغ است و این دروغ در قیامت آشکار میشود، اما مؤمنین به هم وصل هستند و معیت دارند.
در قیامت همه متعجب میشوند از اینکه هر کاری در دنیا کردهاند را در قیامت میبینند و هیچ چیزی گم نشده است، اعمال در قیامت با ما معیت دارند، افراد متعددی در قیامت آرزو میکنند که خدایا ما را به دنیا برگردان که شاید به جای این اعمال بدی که اکنون یدک میکشیم، کارهای خوبی در دنیا انجام بدهیم و با خود به قیامت بیاوریم اما به آنها میگویند گم شوید و به اعمال جهنم بروید.
خداوند در آیه 40 سوره نبأ میفرماید «إِنَّا أَنْذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَابًا»، یعنی (ما شما را از عذابى نزديك هشدار داديم روزى كه آدمى آنچه را با دست خويش پيش فرستاده است بنگرد و كافر گويد كاش من خاك بودم).
باید در دنیا دستمان را در دست قرآن، انبیاء و ائمه (ع) بگذاریم تا گم نشویم، اگر میخواهیم در دنیا گم نشویم باید دستمان را بگذاریم در دست کسانی که در مسیر قرار دارند، عظمت و تقوا دارند و نورانی هستند.
زمانی که حضرت موسی (ع) مورد تعقیب قرار میگیرد و به جایی میرسد که فرعونیان به آنها میرسند و جلوی آنها دریا و پشتسر آنها دشمن قرار دارد، یاران موسی (ع) که معرفت موسایی نداشتند مأیوس شدند و گفتند اکنون دشمن ما را دستگیر میکند اما موسی (ع) فرمود «كَلّا إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ»، یعنی (چنین نیست، زیرا پروردگارم با من است و به زودی مرا راهنمایی خواهد کرد).
سپس موسی (ع) عصایش را به دریا زد و دریا شکافته شد و موسی (ع) عبور کرد، فرعون هم در همان مسیر حرکت کرد اما غرق شد، علت نجات موسی (ع) این بود که خدا با او بود اما علت غرق فرعون این بود که خدا را نداشت و گم شد.
خداوند در آیه 140 سوره نساء میفرماید «وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذًا مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا»، یعنی (البته خدا این فرمان را در قرآن بر شما نازل کرده که چون بشنوید گروهی آیات خدا را مورد انکار و استهزا قرار میدهند، با آنان ننشینید تا در سخنی دیگر درآیند، اگر بنشینید شما هم در به دوش کشیدن بار گناه انکار و استهزا مانند آنان خواهید بود؛ یقیناً خدا همه منافقان و کافران را در دوزخ گرد خواهد آورد).
خداوند در این آیه از معیت دنیایی منافقان و کافران سخن میگوید، منافقان همانهایی هستند که خداوند در آیه 138 و 139 نساء آنها را سرزنش میکند و میفرماید (منافقین را بشارت ده که بر آنان عذابی دردناک خواهد بود، آن گروه که کافران را دوست گیرند و مؤمنان را ترک گویند، آیا نزد کافران عزت میطلبند؟ عزت همه نزد خداست).
این آدمهایی که اکنون با آمریکاییها معیت دارند و عزت را در آنها جستوجو میکنند، ای کاش صدای قرآن را بشنوند، این آیات قرآن را بخوانند و این هشدارهای خدایی به گوششان برسد که معیتشان با کیست؟ آیا ائمه (ع) را رها کرده و به آمریکا چسبیدهاند؟ آنها خودشان متزلزل، بحرانزده و بیچاره هستند، آیا عزت را نزد آنها جستوجو میکنید؟ عزت فقط نزد خداست.
خدا میگوید هر کجا باشید خداوند با شماست، اگر مشغول گناه باشید خدا با شماست و میبیند که مشغول گناهید، اگر مشغول کار خیر باشید باز هم خدا میبیند که کار خیر میکنید، اگر اخلاص دارید یا ریا میکنید، خدا همه را میبیند، هیچ چیز از دید خدا گم نمیشود.
خداوند در آیه 20 سوره مزمل از شرایط سخت حضرت رسول (ص) و کسانی که با او هستند سخن میگوید، معلوم میشود ما به این معیت خیلی احتیاج داریم، معیت ضعفهای ما را جبران میکند، معیت یأس ما را تبدیل به امید میکند، معیت تاریکی و تیرگیهای بر سر دو راهی را به امیدواری، بصیرت، قدرت تشخیص و فرقان تبدیل میکند.
خداوند در آیه 88 سوره توبه فرمود «لَكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ وَأُولَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»، یعنی (ولى پيامبر و كسانى كه با او ايمان آوردهاند با مال و جانشان به جهاد برخاستهاند و اينانند كه همه خوبيها براى آنان است اينان همان رستگارانند).
همچنین خداوند در آیه 58 سوره هود فرمود «وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُودًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَنَجَّيْنَاهُمْ مِنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ»، یعنی (چون فرمان ما در رسيد هود و كسانى را كه با او گرويده بودند به رحمتى از جانب خود نجات بخشيديم و آنان را از عذابى سخت رهانيديم).
خداوند در آیه 66 سوره هود فرمود «فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا صَالِحًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَمِنْ خِزْيِ يَوْمِئِذٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ»، یعنی (پس چون فرمان ما در رسيد صالح و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند به رحمت خود رهانيديم و از رسوايى آن روز نجات داديم به يقين پروردگار تو همان نيرومند شكستناپذير است).
بنابراین آیاتی که معیت را مطرح میکنند فراوان هستند، خداوند در آیه 64 سوره اعرف میفرماید «فَكَذَّبُوهُ فَأَنْجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ وَأَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا عَمِينَ»، یعنی (پس او را تکذیب کردند، ما هم او و کسانی که در کشتی همراهش بودند، نجات دادیم و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، غرق نمودیم؛ زیرا آنان گروهی کوردل بودند).
برخی جزو دسته کورها هستند، حقیقت را نمیفهمند، بصیرت ندارند، مانند همین آیهای که عرض شد.
خداوند در آیه 40 سوره توبه میفرماید «إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَى وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيم»، یعنی (اگر شما او را یعنی رسول خدا را یاری نکنید البته خداوند او را یاری کرد هنگامی که کافران او را که یکی از دو تن بود از مکه بیرون کردند، آنگاه که در غار بودند و خدا بر در غار کوه پرده عنکبوتان و آشیانه کبوتران گماشت تا دشمنان که به عزم کشتنش آمده بودند او را نیافتند و آنگاه که او به رفیق و همسفر خود (ابوبکر که پریشان و مضطرب بود) میگفت: مترس که خدا با ماست. آن زمان خدا وقار و آرامش خاطر خود را بر او فرستاد و او را به سپاه و لشکرهای غیبی خود که شما آنان را ندیدید مدد فرمود و ندای کافران را پست گردانید و ندای خداست که مقام بلند دارد، و خدا را کمال قدرت و دانایی است).
خداوند در سوره طه به موسی (ع) فرمان میدهد که به سوی فرعون برو که طغیان کرده است، موسی نیز درخواستهایی از خدا دارد، خدا اجابت میکند و موسی (ع) با برادرش هارون راهی میشود، خدا به او میگوید همه جا حواستان به من باشد، مبادا از من غفلت کنید، موقعی که پیروز و شاد میشوید فراموش نکنید من هستم، موقعی که شکست میخورید و میخواهید مأیوس شوید یادتان نرود من هستم، در هر صورت و هر شرایطی یادتان نرود من هستم.
خداوند به موسی (ع) میگوید اول که رفتی با موسی (ع) نرم صحبت کن، خدا وقتی این حرف را زد موسی (ع) و برادرش گفتند خدایا تو که فرعون را میشناسی، نه تنها از ما تقدیر و تشکر نمیکند، بلکه شاید ما را بکشد، خدا فرمود نترسید و غمگین نباشید، فرستادگان ما که نباید ترسو باشند.
یک جا هم خدا به موسی (ع) میگوید نترسید من با شما هستم، در آیه 46 سوره طه آمده «قَالَ لَا تَخَافَا إِنَّنِي مَعَكُمَا أَسْمَعُ وَأَرَى»، یعنی (مترسيد من همراه شمايم مىشنوم و مىبينم).
امام حسین (ع) نیز در اوج مظلومیت و در شرایط سخت شهادت عزیزانش، فرمود خدایا همه اینها برای من آسان است، برای اینکه تو داری میبینی، چون تو میبینی سخت نیست، حقیقتاً اگر انسان این معیت را بفهمد خیلی چیزها برای انسان آسان میشود.
خداوند ابتدا به موسی (ع) گفت به سوی فرعون بروید اما در ادامه به موسی (ع) گفت بیایید، پس چرا نیامدید، یعنی خودش جلوتر از موسی (ع) آنجا بود، یعنی با موسی (ع) معیت دارد و به او میگوید به فرعون بگو من فرستاده پروردگار هستم.
فرعون این غلط را میکرد و خود را ربّ میخواند، خدا به موسی (ع) میگوید به سوی فرعون برو و بگو من فرستاده پروردگار تو هستم، یعنی این غلط اضافه است که تو میگویی من ربّ هستم، پروردگار آن کسی است که ما را سراغ تو فرستاده است، دست از سر بنیاسرائیل بردار، ما برای نشانه و معجزه از سوی پروردگار آمدهایم.
در آیه 4 سوره حدید «وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ»، یعنی (هر كجا باشيد او با شماست و خدا به هر چه مىكنيد بيناست).
اگر همین یک جمله از قرآن را مدنظر داشته باشیم کافی است، بدانیم آن موقعی که داریم غیبت میکنیم، تهمت میزنیم، کینهورزی میکنیم، ظلم میکنیم، انفاق میکنیم، خوبی میکنیم، در همه مواقع خدا با ماست و ما را میبیند.
بیاییم این گونه آیات را تابلو کنیم و در خانهها نصب کنیم تا فراموش نکنیم خدا ما را میبیند، اینها در زندگی ما تأثیرگذار هستند، خدا که احتیاجی به کارهای ما ندارد، هر کس هر کار خیری میکند به نفع خودش است.
هر کس ولایت خدا را بپذیرد نورانی میشود، در قیامت کفار به مؤمنین میگویند شما که نورانی هستید به ما نگاه کنید تا ما هم از نور شما اقتباس کنیم، خداوند در آیه 13 سوره حدید میفرماید «يَوْمَ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انْظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَرَاءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذَابُ»، یعنی (آن روز مردان و زنان منافق به كسانى كه ايمان آوردهاند مىگويند ما را مهلت دهيد تا از نورتان اندكى برگيريم گفته مىشود بازپس برگرديد و نورى درخواست كنيد آنگاه ميان آنها ديوارى زده مىشود كه آن را دروازهاى است باطنش رحمت است و ظاهرش روى به عذاب دارد).
در آیه 14 سوره حدید نیز خداوند میفرماید «يُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ قَالُوا بَلَى وَلَكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْأَمَانِيُّ حَتَّى جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ»، یعنی (دو رويان آنان را ندا در مىدهند آيا ما با شما نبوديم مىگويند چرا ولى شما خودتان را در بلا افكنديد و امروز و فردا كرديد و ترديد آورديد و آرزوها شما را غرّه كرد تا فرمان خدا آمد و شيطان مغروركننده شما را در باره خدا بفريفت).
خداوند در آیه ۱۱ سوره حشر میفرماید «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نَافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوَانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَلَا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَإِنْ قُوتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّكُمْ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ»، یعنی (مگر كسانى را كه به نفاق برخاستند نديدى كه به برادران اهل كتاب خود كه از در كفر درآمده بودند مىگفتند اگر اخراج شديد حتماً با شما بيرون خواهيم آمد و بر عليه شما هرگز از كسى فرمان نخواهيم برد و اگر با شما جنگيدند حتماً شما را يارى خواهيم كرد و خدا گواهى مىدهد كه قطعاً آنان دروغگويانند)، مطابق این آیه خداوند کافران را برادران منافقین میداند و معیت آنها در کنار هم نیز نشان داده شده است.
در آیه 12 سوره حشر نیز خداوند میفرماید «لَئِنْ أُخْرِجُوا لَا يَخْرُجُونَ مَعَهُمْ وَلَئِنْ قُوتِلُوا لَا يَنْصُرُونَهُمْ وَلَئِنْ نَصَرُوهُمْ لَيُوَلُّنَّ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يُنْصَرُونَ»، یعنی (اگر یهود اخراج شوند آنها با ايشان بيرون نخواهند رفت و اگر با آنان جنگيده شود منافقان آنها را يارى نخواهند كرد و اگر ياريشان كنند حتماً در جنگ پشت خواهند كرد و ديگر يارى نيابند).
معیت اینها یک معیت دروغین است و ماندگاری ندارد، بنابراین اگر کافران علیه پیغمبر خروج کنند، منافقین با آنها همراه نمیشوند و میترسند، در جنگ هم عقبنشینی میکنند، این معیتهای منفی و دروغین را نشان میدهد.
خداوند در آیات 14 و 15 سوره بقره فرمود « وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ، اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ»، یعنی (چون به اهل ایمان برسند گویند: ما ایمان آوردیم؛ و وقتی با شیاطین خود خلوت کنند گویند: ما با شماییم، جز این نیست که مؤمنان را مسخره میکنیم، خدا به ایشان استهزا کند و در سرکشی مهلتشان دهد که حیران بمانند).
در زمان پیامبر (ص) منافقین هر وقت نزد مؤمنین میآمدند میگفتند ما با شماییم، اکنون نیز دقیقاً همینطور است، لازم نیست منافقین حتماً در آن گروهک شناخته شده باشند، خیلی از منافقین هستند که وقتی به مؤمنین میرسند میگویند ما با شما هستیم و خود را همراه نشان میدهند اما دروغ میگویند، خدا میگوید اینها شیطان هستند.
حتی معیت منافقین با خودشان هم معیت دروغین است، برای اینکه خودشان اقدام به کشتن یکدیگر میکنند، خودشان اقدام به زدن یکدیگر میکنند و برای انقراض یکدیگر به شدت دست به کار هستند.
اینهایی که میروند صهیونیستها را نابود میکنند، از روی اعتقاد این کار را میکنند و جهادی هستند اما منافقین جهادی نیستند، کارهایشان دستوری است.
ما میخواهیم تکلیفمان را روشن کنیم با چه کسی هستیم، یک کسانی میخواهند نور خدا را خاموش کنند، ما باید ببینیم جزو آنها هستیم یا مقابل آنها قرار داریم، خداوند در آیه 8 سوره صف میفرماید «يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ»، یعنی (مىخواهند نور خدا را با دهان خود خاموش كنند و حال آنكه خدا گر چه كافران را ناخوش افتد نور خود را كامل خواهد گردانيد).
خداوند در آبه 69 سوره نساء میفرماید «وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا»، یعنی (کسانی که از خدا و پیامبر اطاعت کنند، در زمره کسانی از پیامبران و صدّیقان و شهیدان و شایستگان خواهند بود که خدا به آنان نعمت ایمان، اخلاق و عمل صالح داده؛ و اینان نیکو رفیقانی هستند).
خداوند در این آیه چهار گروه یعنی پیامبران، صدیقان، شهیدان و شایستگان را معرفی میکند، گروه پنجم نیز کسانی هستند که از این چهار گروه اطاعت میکنند، اینها رفقای خوبی هستند.
در آیات 127 و 128 سوره نحل نیز خداوند فرموده «وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُون، إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَالَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُون»، یعنی (صبر كن و صبر تو جز به توفیق خدا نيست و بر آنان اندوه مخور و از آنچه نيرنگ مىكنند دل تنگ مدار، در حقيقت خدا با كسانى است كه پروا داشتهاند و با كسانى است كه آنها نيكوكارند).
خداوند این را فقط برای پیامبر (ص) نگفته است، این را گفته که همه ما بشنویم، در هر شرایطی قرار گرفتیم اگر برای خدا باشیم که نباید دلمان بگیرد، در کوران فحشها و تهمتها دلمان نگیرد، خدا هست، مکر و حیله مکاران در سر خودشان میخورد، خدا با اهل تقواست، وقتی خدا با اهل تقواست دیگر اهل تقوا چه چیزی کم دارند؟
پس از جنگ وقتی پیامبر (ص) غنائم را تقسیم میکرد، به کسانی که هیچ گونه همراهی با آن حضرت نداشتند به صورت جدی غنائم تعلق گرفت، مسلمانها گلایهمند شدند و گفتند معیت ما با تو بود، آن وقت تو غنائم را به کسانی میدهی که در جنگ شرکت نداشتند؟ حضرت به آنها فرمود غنائم مال آنها، پیامبر مال شما، چه کسی ضرر میکند؟