نماینده ولی فقیه در استان قزوین در سخنرانی مجازی برای ایرانیان مقیم انگلیس(مرکز اسلامی منچستر) گفت: تقوا را تنها در ترس و پرهیز خلاصه نکنیم
آیت‌الله عبدالکریم عابدینی در سخنرانی مجازی با محور اخلاق قرآنی برای ایرانیان مقیم انگلیس(مرکز اسلامی منچستر) اظهار کرد: وقتی صحبت از اخلاق قرآنی می‌کنیم یعنی یک نظم، تشکیلات، مبانی و اصولی را تعریف می‌کنیم که به یک ثمره و میوه‌ای منتهی می‌شود.
وقتی صحبت از اخلاق قرآنی می‌کنیم مثل این است که در نخستین قدم باید بگوییم در نظام دینی اخلاق کجا قرار می‌گیرد و قبل از اخلاق چه زمینه‌هایی داریم و این فضیلت اخلاقی محصول کدام ثمرات است؟
نخستین چیزی که در نگاه دینی می‌بینیم و خدای متعال آن را با ما در میان می‌گذارد و قبل از آنکه با گوش و چشم مطالبش را به ما منتقل کند، در درون ما و از طریق فطرت زمینه آن را فراهم کرده، انس و اعتقاد به خودش است.
خداوند به ما فرموده من رب شما هستم و در فطرت با شما پیمان بسته‌ام، وقتی شما به این عالم بیایید، پیش از آن با من مرتبط بوده‌اید و من رب شما هستم و شما نیز ربوبیت مرا پذیرفته‌اید.
پیمان ربوبی، پیمانی است بین انسان و خدا و وقتی این پیمان منعقد شد هر کسی با هر چیزی بخواهد مخل این پیمان باشد، باید دست رد به سینه او زد؛ فرعون تلاش کرد خودش را خدا معرفی کند اما بخاطر این که ما با خداوند عهد و پیمان داریم، دست رد به سینه او زدیم.
فرعون به مردم گفت اگر رب و الهی جز من را برگزینید، شما را به زندان می‌افکنم و این را با تأکید گفت. فرعون با این کار نه تنها ادعای ربوبیت بلکه ادعای الوهیت هم کرد در حالی که خدای متعال در عرصه الوهیت نیز نشان داد که انسان‌ها با او عهد و پیمان دارند.
خداوند در آیه 23 سوره مبارکه لقمان درباره کافران صحبت می‌کند و در آیه 25 سوره لقمان به پیغمبر اسلام(ص) فرموده «وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ»، (و اگر از آنها بپرسى چه كسى آسمان‌ها و زمين را آفريده است مسلما خواهند گفت خدا بگو ستايش از آن خداست ولى بيشترشان نمى دانند).
وقتی انسان در الوهیت، و ربوبیت با خدا پیمان دارد، در عبودیت هم با خدا پیمان دارد و وقتی جایگاه ربوبی خدا را بشناسیم و به جایگاه الوهیت خدا معرفت پیدا کنیم، خود به خود بنده خدا می‌شویم، همان چیزی که در سوره مبارکه حمد می‌بینیم.
در سوره حمد خداوند خودش را به خوبی به ما معرفی می‌کند، از بای بسم‌الله که کلمه الله و جامع‌ترین نام خداوند است و همه اسماء را در خودش دارد. الرحمن یعنی عنوان خداوند که رحمتش شامل همه موجودات عالم و انسان‌ها می‌شود. الرحیم، رحمتی است که خاص بندگان مؤمن اوست.
شهید مطهری فرمودند اساسی‌ترین سؤالاتی که انسان‌ها با هر بینش و گرایشی در عالم دارند، در آیات سوره حمد وجود دارد؛ پاسخ سؤالات من چه کسی هستم؟ از کجا آمده‌ام و به کجا می‌روم؟ با چه کسانی باید همراه باشم و با چه کسانی نباید دوستی و همراهی کنم؟، همگی در قرآن آمده است.
بعد از آن که به "مالک یوم الدین" می‌رسیم، در پیشگاه خدای متعال عرض می‌کنیم اگر تو معبود و خالق من هستی، من هم بنده تو هستم و به دنبال تو می‌گشتم. خداوند به موسی(ع) می‌فرماید فقط و فقط مرا عبادت کن و نماز را برای یاد من اقامه کن.
در عرصه پیمان الوهیت و ربوبیت، عهد و پیمان عبودیت مطرح می‌شود که در آیات 60 و 61 سوره یاسین خدا فرمود «اى فرزندان آدم مگر با شما عهد نكرده بودم كه شيطان را مپرستيد زيرا وى دشمن آشكار شماست و اينكه مرا بپرستيد اين است راه راست».
خداوند در سوره شمس بعد از سوگندهای پی در پی فرمود ما فجور و تقوا را در فطرت هر انسانی قرار دادیم، می‌خواهد بگوید ما در صداقت، امانت، عدالت و همه ارزش‌های انسانی و متعالی با انسان پیمان بسته‌ایم و اینها را در فطرت او قرار داده‌ایم.
نخستین گام، موضوع عقیده است و وقتی صاحب عقیده شدیم اهل عبادت می‌شویم و به همان اندازه عبد هستیم که صاحب عقیده باشیم. منافقان که عمق و ریشه در اعتقادات ندارند، خداوند درباره آنها فرموده بخاطر نداشتن ریشه‌های اعتقادی با بی حالی به نماز و عبادت می‌ایستند.
وقتی به عبادت می‌رسیم، به گام بعدی می‌رسیم و خداوند درباره آن در آیه 21 سوره بقره فرموده انسان با عبادت قرار است که به تقوا برسیم و در وجود ما نور تقوا پیدا شود و عبادات ماه رمضان برای رسیدن انسان به تقواست.
خداوند فرموده بهترین زاد و توشه‌ای که می‌توانید از حج بگیرید، تقوای الهی است و حتی قربانی کردن در حج نیز برای عبادت و رسیدن به تقواست.
در توضیح تقوا گفته‌اند خودنگهداری؛ وقتی سه عهد و پیمان اعتقادی، عبادی و اخلاقی با خدا داریم باید خودمان را در پیمان اعتقادی، عبادی و اخلاقی خدا حفظ کنیم و بدانیم رب ما فقط خدای متعال است. هیچگاه شیطان را پرستش نکنیم و در اخلاق خداوند صداقت را به ما خوب نشان داد و همه آدم‌ها در کره زمین ولو مسلمان نباشند هم به خوبی این معنا را درک می‌کنند.
لازم است انسان در صداقت، عفت، امانت، شجاعت، سخاوت و همه اخلاق‌های الهی که در فطرت ما تعریف شده‌اند را حفظ کنیم و در مقابل ظلم، کذب، ناهنجاری، بخل و هر بدی را از خود دور کنیم.
وقتی سراغ تقوا می‌رویم گاهی آن را ترجمه لغوی می‌کنیم و به خودنگهداری ترجمه می‌کنیم، برخی اهل لغت تقوا را ترسیدن معنا می‌کنند که ما منکر نیستیم اما سهم ترس در تقوا بسیار اندک است و اصولاً تقوا ترسیدن نیست.
پرهیز یک بخش کوچکی از تقواست و تقوا را نباید در ترس و پرهیز زندانی کرد. قرآن درباره تقوا به معنای دانایی است، در آیه 29 سوره انفال فرموده اگر اهل تقوا باشید، خداوند به شما قدرت تشخیص عنایت می‌کند و محصول تقوا در وجود شما به عنوان قدرت تشخیص دیده می‌شود.
در آیه 201 سوره اعراف فرمود آن هایی که زندگی‌شان، شخصیت‌شان، جان و روحشان تقوایی شود، وقتی شیطانی می‌خواهد در آنها رخنه و نفوذ کند، اجازه نمی‌دهند و مانع نفوذ شیطان می‌شوند.
کسانی که اهل تقوا می‌شوند، هیچ یأس، ناامیدی، ترس برای او وجود ندارد و همه درها باز می‌شود و رو به کمال رشد و امید و خوبی‌ها پیش می‌رود.
یکی از محصولات تقوا، دانایی و محصول دیگر تقوا توانایی است. عقل انسان نیازمند دانایی و اراده انسان نیازمند توانایی است و تقوا انسان را دانا و توانا می‌کند.